Xây dựng nhà cổ

Là một trong các công trình tín ngưỡng tại Việt Nam từ xa xưa, nhà thờ họ được các con cháu trong gia tộc xây dựng lên nhằm thờ cúng tổ tiên cũng như đây là nơi tụ họp khi dòng họ có những sự kiện quan trọng. Thời xưa, nhà thờ họ thường được làm bằng các chất liệu gỗ quý như lim, xưa, thổ,... Tuy nhiên không phải dòng họ nào cũng có đủ điều kiện để mua những loại gỗ quý hiếm đó. Chính vì vậy giải pháp xây dựng nhà thờ cổ bằng bê tông giả gỗ là một trong những phương pháp được ưa chuộng nhất hiện nay. 

Vậy loại hình xây dựng nhà thờ cổ bằng bê tông giả gỗ được thực hiện như thế nào thì chúng ta cùng nhau tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé. 

Thế nào là xây dựng nhà thờ bằng bê tông giả gỗ

Nhà thờ họ hay từ đường được xây dựng bởi sự góp sức của các con cháu trong dòng họ xây lên để thờ cúng tổ tiên và cũng là nơi họp hành các hoạt động trong dòng họ. Có ý nghĩa để gắn kết các gia đình với nhau, nơi con cháu được đoàn tụ quây quần bên nhau. 

Nhà thờ họ chủ yếu xây dựng ở quê, nơi tổ tiên sinh sống với thiết kế 3 gian hoặc 5 gian tùy theo điều kiện của dòng họ đó. Trước đây nhà thờ họ thường xây bằng gỗ tự nhiên xây rất nhiều và đến ngày nay chỉ còn một số nhà thờ còn lưu giữ lại do thời gian gỗ bị mối mọt phá hoại nên không được nguyên vẹn như trước. Với thời đại nhiều vật liệu mới ra đời giá rẻ mang lại hiệu quả kinh tế cao còn đảm bảo chất lượng thì nhà thờ gỗ tự nhiên không có mấy ai đủ tiềm lực xây dựng.

Để tiết kiệm chi phí thì xây nhà thờ họ bằng bê tông giả gỗ là mô hình ngày càng được tận dụng, phát triển. Tên gọi cũng nói lên được đặc điểm của loại hình kiến trúc này, cũng là nhà thờ họ nhưng được làm hoàn toàn bằng bê tông cốt thép và được sơn vân giả màu gỗ nhìn không khác gì nhà truyền thống bằng gỗ thật. Tuy nhiên với những đặc trưng truyền thống của nhà thờ họ thì chi phí xây dựng của nó vẫn tốn kém hơn nhà ở cấp 4 rất nhiều mặc dù cùng diện tích, quy mô. 

Xây nhà thờ họ bằng bê tông giả gỗ có những ưu điểm và hạn chế gì:

- Ưu điểm:

+ Bê tông có độ bền cao, khả năng tạo hình khá phong phú.

+ Tính thẩm mĩ cao: Đắp được các hoa văn trang trí mang lại vẻ đẹp cho công trình nhà thờ.

+ Không bị mối mọt ẩm mốc như vật liệu gỗ

+ Thời gian cần trùng tu có thể lên tới 20 năm hoặc hơn 20 năm.

+ Giá rẻ hơn vật liệu gỗ tự nhiên rất nhiều vì vật liệu bê tông cốt thép sàn xuất trên dây chuyển công nghệ hiện đại còn gỗ ngày càng khan hiếm.

- Hạn chế: Những hoa văn, phù điêu có thể đắp được nhưng không điêu khắc được như trên gỗ, với hoa văn thì trên gỗ vẫn tinh xảo hơn.

Quá trình giả cấu kiện gỗ còn một số hạn chế sẽ khó cắt gọt như gỗ và có thể không tinh tế được cũng khó gia công hơn. Thợ thi công cũng là một phần đáng lưu ý, xây nhà thờ họ bằng bê tông giả gỗ cần chọn đội thợ chuyên thi công nhà thờ họ có cả nghệ nhân đắp phù phù điêu, hoa văn chứ hầu hết các đội thợ chuyên thi công nhà dân dụng sẽ không có chuyên môn khi thi công nhà truyền thống. Đó là sự tồn tại các nét kiến trúc đặc trưng của nhà thờ truyền thống. 

Đặc điểm kiến trúc nhà thờ họ xây dựng bằng bê tông giả gỗ

Nhà thờ truyền thống 3 gian bằng bê tông giả gỗ cũng giống như kiến trúc nhà thờ bằng gỗ tự nhiên là ngoại thất được xây dựng như những nhà truyền thống cổ xưa tất cả về kiểu dáng, kích thước, màu sắc, bố trí không gian chức năng, chỉ khác về vật liệu được sử dụng.

- Kiến trúc nhà thờ họ cũng khá giống với nhà ở dân gian xưa tuy nhiên có những đặc trưng riêng để phù hợp với không gian thờ cúng linh thiêng, trang trọng. Nhà thờ họ 3 gian là thuộc kiểu kiến trúc đơn giản có hình chữ Nhất nằm ngang với mái trước mái sau có thể lợp bằng ngói mũi cổ hoặc ngói đỏ truyền thống thiết kế theo kiểu thu hồi bít đốc. Xây nhà thờ họ bằng bê tông giả gỗ trên mái cũng thường có một tấm bia khắc chữ nho tên của nhà thờ xung quanh được trang trí bởi những họa tiết đối xứng đặc biệt tạo sự trang nghiêm và cổ kính.

- Nhà thờ họ thường có 3 cửa ra vào trong đó có 1 cửa ở chính giữa, bên ngoài cửa có hiên (thềm), chiều rộng của hiện thường là 2.1m, bên ngoài hiên là bậc tam cấp, có thể làm 3 bậc hoặc 5 bậc

- Các thanh xà gồ, vì kèo, cột trong nhà, cột hiên đều được làm bằng bê tông và sơn giả màu gỗ nhìn không khác gì được làm từ gỗ. Hệ vì kèo chồng rường truyền thống với 2 vì giữa và 2 vì ốp tường. Khi xây nhà bằng bê tông giả gỗ thì các cấu kiện từ con chồng, quá giang cho tới hoành dui tàu mái…đều là cấu kiện từ bê tông đúc sẵn.

- Phần cửa và bức bàn bao gồm xà ngưỡng xà bao, bưng của cánh cửa làm từ gỗ Lim Nam Phi loại 1 (trên thị trường có khoảng 6 loại Lim Nam Phi, chủ đầu tư nên tìm hiểu và lựa chọn loại gỗ phù hợp với mức vốn đầu tư và chất lượng mong đợi, mỗi loại có ưu nhược điểm khác nhau).  

- Sau khi đã hoàn thiện phần kèo cột, đội thợ tiến hành đúc sẵn bức hoành sau đó gắn lên vì kèo. Dui cũng được đúc bằng xi măng với các đoạn bằng 1 cho đến 2 khung hoành. Đội thợ có thể kết hợp vừa lợp mái vừa sơn giả gỗ hoặc sơn sau khi lợp mái đều được.

- Xây nhà thờ họ bằng bê tông giả gỗ thường được đắp những hoa văn trang trí rất đẹp mắt, đó là những phù điêu có thể được đúc sẵn bằng bê tông từ khuôn cao su non có thể được nghệ nhân đắp trực tiếp bằng tay. Hoa văn trang trí được sử dụng cho kiến trúc nhà thờ họ:

+ Hoa văn trong trang trí nhà thờ họ không cầu kì như đối với các công trình Đình, Chùa, Đền, Miếu xong về cơ bản cũng có những nét đặc trưng riêng để phân biệt với các công trình kiến trúc tâm linh khác như là các kiểu mẫu hoa lá vân mây trang trí trên vì kèo, cột mềm mại

+ Hoa văn trang trí trên đầu mái: thường là tàu đao, con kìm nóc, phù hổ, mặt nguyệt, con ghê, hoa lá cách điệu…. còn chi tiết đầu rồng chỉ sử dụng cho đền chùa…

+ Ngoài ra khi xây nhà thờ họ bằng bê tông giả gỗ thường có các chi tiết riêng để trang trí diềm mái, hoa văn trang trí chồng rường, quá giang đều thể hiện đều được đắp bằng những hoa lá mềm mại hay hình vân mây uốn lượn tinh tế…